Poradniki dla początkujących pszczelarzy

W pierwszym odcinku serii poradników pszczelarza Jacek z pasieki ROI SIĘ opowiada o znaczeniu łąki wysianej przy użyciu nasion z naszej akcji Ratuj Pszczoły. Dzięki mieszance nasion, z których wyrastają rośliny wcześnie kwitnące, udało się uzyskać imponujący efekt bujnej łąki, nawet pomimo stosunkowo późnego wysiewu. W ten sposób wspólnie stworzyliśmy wielką stołówkę dla pszczół i innych, dzikich zapylaczy. Zapraszamy do oglądania!

Sprzęt pszczelarski to temat rzeka, a na rynku jest wiele ofert i z roku na rok ich przybywa. Poniżej zajmiemy się narzędziami początkującego pszczelarza, jednak skoncentrujemy się tylko na tych, które będą nam potrzebne przy pracy z pszczołami na pasieczysku, czyli przy ulach.

Dłuto pszczelarskie

Podstawowe narzędzie pszczelarza. Dłuto służy do rozdzielania połączonych kitem pszczelim elementów ula, zeskrobywania z ramek kitu i wosku.

Zmiotka pszczelarska

Pomaga nam we wprowadzeniu porządku w otaczających nas pszczołach, pozwala zmieść je z plastrów czy elementów ula.

Podkurzacz

Podstawowe narzędzie służące do odymiania pszczół. Robimy to w celu ich uspokojenia podczas przeglądu ula czy podbierania miodu.

Kapelusz lub bluza pszczelarska, rękawice

Choć nie są to typowe narzędzia, nie sposób nie wspomnieć o ubiorze pszczelarzy. Używany przez nich strój musi być funkcjonalny i wygodny.

Przed dokonaniem decyzji o zostaniu pszczelarzem warto sprawdzić, czy spełnia się podstawowe warunki skutecznego i bezpiecznego praktykowania tego hobby.

Czas

Pszczelarz zajmuje się pasieką przez cały rok. Zadaj sobie pytanie, czy jesteś na tyle dyspozycyjny, że bez problemu będziesz mógł poświęcić kilka godzin w tygodniu dla swoich pszczół.

Zdrowie

Jeśli jesteś uczulony, nie powinieneś angażować się w pszczelarstwo. Pamiętaj także o swoim kręgosłupie, gdyż opieka nad pasieką wymaga dźwigania ciężkich uli. Z całą pewnością pod kątem zdrowotnym pszczelarstwo to wymagające hobby.

Ilość uli

Nie warto zaczynać od jednej rodziny pszczół. Rodziny pszczele powinny się wspierać, a ich opiekun musi koordynować współpracę pomiędzy ulami. Z jedną rodziną pszczelą nie będziesz mieć możliwości prowadzenia racjonalnej gospodarki, a jeden poważny błąd może doprowadzić do jej utraty.

Miejsce

Idealnym miejscem jest własne duże podwórko – jednakże pamiętaj o uszanowaniu woli sąsiadów, którzy mogą nie chcieć uli na wspólnym podwórku. Pamiętaj, żeby to uszanować. Jeśli nie masz odpowiednich warunków, pasiekę można postawić u zaprzyjaźnionego rolnika na posesji. Idealne pasieczysko powinno być ogrodzone, zamykane na czas nieobecności pszczelarza, odosobnione i w pobliżu pożytków oraz wody.

Warunki

Należy sobie zdawać sprawę, że sprzęt pszczelarski, elementy ula i obróbka miodu wymagają sporo przestrzeni. Warto się zastanowić, czy masz miejsce na pracownię pasieczną, w której będą panowały higieniczne warunki do odbioru miodu, ale także miejsce na mały warsztat pszczelarski.

W pismach pszczelarskich zazwyczaj występują rubryki ogłoszeń od pszczelarzy, którzy chcą sprzedać rodziny pszczele. Należy zaznaczyć, że są dwa momenty, w których powinieneś kupować pszczoły. Pierwszym z nich jest okres, kiedy na rynku pojawiają się odkłady, czyli połowa sezonu, zazwyczaj w czerwcu. Odkład jest to efekt podzielenia rodziny pszczelej i dołożenia do jej sierocej części wychodowanej matki pszczelej. Drugim dobrym momentem do zakupu jest początek sezonu i nabycie przezimowanej rodziny pszczelej.

W Polsce jest wiele rodzajów uli i początkujący pszczelarz zawsze staje przed trudnym wyborem, na który z dostępnych uli powinien się zdecydować. Wybór ten jest bardzo ważny, w związku ze specyfiką każdego z dostępnych modeli, które różnią się od siebie między innymi rozmiarami ramek.

Ule korpusowe

Składają się z segmentów, w zależności od typu ula mogą one mieć różne wymiary. Są łatwe w transporcie oraz prowadzeniu, a dzięki ich budowie możesz szybko odpowiedzieć na potrzeby pszczół i dostosować się do panujących warunków.

Ule leżaki

Są to ule zbudowane na innej zasadzie. Nie rozbudowuje się ich w miarę rozwoju rodziny pszczelej w górę, tak jak wielokorpusowe, lecz w bok. Ule tego typu są ulami tradycyjnymi, łatwymi w prowadzeniu.

Stara zasada pszczelarzy mówi: wylotkami na wschód. Wylotek jest platformą, ułatwiającą pszczołom lądowanie oraz wchodzenie do ula. Miejsce na ul nie powinno w sezonie być zbyt nasłonecznione. Pszczołom jest łatwiej się nieco ogrzać niż schłodzić. Drugim ważnym czynnikiem jest wilgoć. Potrafi ona zniszczyć ul, ale również wpływa negatywnie na kondycję rodziny pszczelej. Trzecim aspektem jest wiatr. Pszczoły lubią spokój, więc narażanie ich na przeciągi jest dla nich uciążliwe, a nawet niebezpieczne. Dodatkowo, silny wiatr potrafi zwiać daszek z ula, a w połączeniu z deszczem jest w stanie wyrządzić wiele szkód w pasiece. Jednym z najważniejszych elementów wyboru miejsca dla uli jest również fakt, iż pasieka przydomowa nie powinna przeszkadzać sąsiadom lub przechodniom.

Pszczoły do zimy przygotowują się przez cały sezon, jednak najbardziej intensywne przygotowania trwają we wrześniu. W listopadzie zaczyna się w ulu zima i kilkumiesięczny okres, kiedy pszczoły nie opuszczają schronienia. W czasie, kiedy intensywnie kwitną kwiaty, pszczoły zapełniają swoje magazyny, które będą wykorzystywane zimą. Obok zmagazynowanego miodu pszczoły gromadzą także pierzgę, czyli pyłek zbierany z kwiatów zapewniający białko. Jest ono szczególnie ważne wiosną, ponieważ karmione są nim larwy. Jeśli zapasów w ulu jest mało, grozi to wymarciem całej pszczelej kolonii. Dlatego tak ważna jest rola pszczelarza, który jesienią powinien czuwać nad wypełnieniem pszczelich magazynów i w razie potrzeby wspomagać pszczoły pokarmem.